okręgi przemysłowe w polsce na mapie

Podaj trzy litery oznaczające na mapie okręgi przemysłowe, których rola w gospodarce Polski zmniejszyła się po 1990 r. Dla każdego z tych okręgów określ główną przyczynę spadku jego znaczenia w gospodarce Polski. Archiwum. 1. Publikacja. Produkcja ważniejszych wyrobów przemysłowych we wrześniu 2023 roku. 24.10.2023. Archiwum Produkcja ważniejszych wyrobów przemysłowych we wrześniu 2023 roku. 2. Informacja sygnalna. Dynamika produkcji sprzedanej przemysłu we wrześniu 2023 roku. 9. Wymieniać mniejszości narodowe, mniejszości etniczne i społeczności etniczne w Polsce. 10. Znać strukturę wyznaniową w Polsce (bez procentów i ilości wiernych). 11. Zapoznać się z wykresem kołowym na str. 108 i znać strukturę zatrudnienia w Polsce w 2016r. oraz z mapą na str. 109 i wiedzieć, w których województwach 2) wskazuje obszary koncentracji przemysłu (ważniejsze ośrodki przemysłowe, technopolie, okręgi) na świecie i w Polsce oraz wyjaśnia istotę i rolę klastrów w budowie gospodarki opartej na wiedzy. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, Temat: Okręgi przemysłowe w Polsce. Celem lekcji jest : wyjaśnienie znaczenia terminów: zakład przemysłowy, okręg przemysłowy, koncentracja przemysłu, restrukturyzacja przemysłu, omówienie wpływu przemysłu na środowisko, wymienienie przyczyn koncentracji przemysłu w okręgach oraz lokalizacja ich na mapie Polski. Spiele Zum Kennenlernen In Der Gruppe. Krótka opowieść o gospodarce Polski; Przemysł – działalność gospodarcza, która polega na wydobywaniu zasobów przyrody, produkowaniu wyrobów oraz świadczeniu usług w zakresie zaopatrywania w energię, wodę i gaz. Odbywa się na dużą skalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocą maszyn. Gałąź przemysłu – grupa zakładów, które przerabiają ten sam rodzaj surowca, mające podobną technologię lub podobne przeznaczenie wyrobów gotowych, np. przemysł elektromaszynowy, chemiczny, metalurgiczny, mineralny, drzewno – papierniczy, spożywczy, lekki, paliwowo-energetyczny. Branża przemysłu – wydzielona z gałęzi grupa zakładów, która przerabia ten sam rodzaj surowca, mająca podobną technologię produkcji lub podobne przeznaczenie wyrobów gotowych, np. przemysł tartaczny, meblowy, płyt i sklejek, celulozowy. Początki działalności przemysłowej na ziemiach polskich miały miejsce w Okręgu Staropolskim znajdującym się w dolinie rzeki Kamiennej, w okolicach Kielc. Już w średniowieczu wydobywano tam rudy metali, z których wytapiano żelazo, miedź, ołów, cynk i srebro. Największy rozkwit tego okręgu przypadł na wiek XIX, a dominującą dziedziną produkcji było hutnictwo żelaza. Na ziemiach polskich przemysł na dużą skalę zaczął się rozwijać pod koniec XIX wieku. Podstawą były najpierw surowce mineralne, na bazie węgla kamiennego rozwinął się Górnośląski Okręg Przemysłowy, w którym oprócz kopalń działały koksownie, huty, walcownie, odlewnie i inne zakłady przemysłu ciężkiego. Poza Śląskiem działalność produkcyjna skupiała się głównie na obszarach miejskich z zasobami siły roboczej i rynkami zbytu. W Warszawie (przemysł metalowy i maszynowy), Łodzi (przemysł włókienniczy), Gdańsku (przemysł stoczniowy), Poznaniu (przemysł maszynowy). W latach 30. XX wieku na bazie Staropolskiego Okręgu Przemysłowego planowano utworzyć Centralny Okręg Przemysłowy sięgający na południe do Podkarpacia, by ożywić gospodarczo tamtejsze tereny. Jego podstawą miał być przemysł ciężki oparty na hutnictwie żelaza oraz chemiczny związany z wydobyciem ropy naftowej, jednak początek II wojny światowej w 1939 roku pokrzyżował te plany. Po wojnie w Polsce wprowadzono ustrój socjalistyczny, w związku z czym większość działów gospodarki została upaństwowiona i objęta centralnym planowaniem. Główny nacisk położono na rozwój przemysłu ciężkiego, a wiodącą branżą miało być górnictwo węgla kamiennego na Górnym Śląsku. W efekcie powstały m. in. wielkie huty w Krakowie (Nowa Huta) i Dąbrowie Górniczej (“Katowice”), fabryki samochodów w Warszawie, Bielsku Białej i Tychach, fabryki wagonów we Wrocławiu i w Chorzowie, zakłady zbrojeniowe w Gliwicach i Radomiu czy też nowe stocznie na wybrzeżu. W latach 50. odkryto duże złoża siarki i rud miedzi. Rozpoczęto także odkrywkową eksploatację węgla brunatnego. Dzięki temu gospodarka mogła rozwijać się w innych kierunkach – przemysł elektrotechniczny, elektroniczny, chemiczny. W 1964 roku oddano do użytku rurociąg “Przyjaźń”, którym do dziś płynie rosyjska ropa naftowa przerabiana w wielkiej rafinerii w Płocku. Po wprowadzeniu w 1989 roku w Polsce ustroju demokratycznego, wprowadzono także kapitalistyczną gospodarkę. Okazało się, że polskie państwo nie jest wstanie utrzymać państwowych przedsiębiorstw lub nie są one nieopłacalne. W 1989 roku przeszliśmy na gospodarkę rynkową i w związku z tym: wiele nierentownych zakładów przemysłowych zostało zlikwidowanych, a pozostałe musiały poddać się restrukturyzacji i prywatyzacji; zmniejszyło się wydobycie większości surowców mineralnych, a także ogólna wartość produkcji przemysłowej; do upadku zakładów przemysłu lekkiego i elektronicznego w dużym stopniu przyczynił się napływ tanich towarów chińskich; dzięki inwestorom zagranicznym pojawiło się wiele nowych firm przemysłowych, zwłaszcza w Specjalnych Strefach Ekonomicznych; Przydatne linki – przemysł: Wydawnictwo Edukacyjne – Wiking – przemysł w Polsce; E- podręczniki – Wolna Encyklopedia Wikipedia – Gospodarka Polski; Wolna Encyklopedia Wikipedia – branżowy podział przemysłu; Wolna Encyklopedia Wikipedia – okręgi przemysłowe w Polsce; Państwowy Instytut Geologiczny – surowce mineralne Polski; GUS – Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej Polski w styczniu 2018 r. Informacje sygnalne – r. Śląsko-Krakowski Okręg Przemysłowy W jego obrębie leżą Kraków, Katowice, Dąbrowa Górnicza, Sosnowiec, Rybnik, Tychy, Częstochowa, Bielsko-Biała. Dawniej na jego terenie wyróżniano 4 różne Okręgi Przemysłowe (Górnośląski, Częstochowski, Bielski, Krakowski). Powstał w oparciu o bogata bazę surowcową, obfite zasoby siły roboczej, chłonnego rynku zbytu, intensywnie rozwijającego się zaplecza naukowo-badawczego. Rozwiniętych zostało kilka rodzajów przemysłu, a wśród nich paliwowo-energetyczny wraz z wydobyciem węgla kamiennego, maszynowy specjalizujący się w budowie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz samochodów osobowych, metalurgiczny wykorzystujący surowce zarówno lokalne jak i importowane, elektroniczny, mineralny, spożywczy, chemiczny. Warszawski Okręg Przemysłowy Obejmuje głównie metropolię Warszawy i mniejszych miast leżących wokół stolicy takich jak Pruszków, Wołomin, Piaseczno, Ożarów Mazowiecki. Następuje jego szybki rozwój dzięki położeniu w centrum kraju, dużej ilości wykwalifikowanej kadry robotniczej, chłonnego rynku zbytu oraz dobrze rozwiniętego zaplecza naukowo-badawczego. Obejmuje swą działalnością takie rodzaje przemysłu jak elektroniczny, elektrotechniczny, farmaceutyczny, metalurgiczny, odzieżowy, poligraficzny, perfumeryjno-kosmetyczny, środków transportu, precyzyjny. Poznański Okręg Przemysłowy Obejmuje Poznań, Gniezno, Wrześnię, Szamotuły Śrem, Swarzędz. Powstał i rozwija się w oparciu o dobrą i dużą ilość siły roboczej, ale również dogodnemu przestrzennemu ułożeniu komunikacyjnemu. Rozwinął się tu przemysł elektromaszynowy, środków transportu, meblarski, spożywczy, chemiczny. Łódzki Okręg Przemysłowy Obejmuje Łódź, Piotrków Trybunalski, Zgierz, Pabianice, Tomaszów Mazowiecki. Swój rozwój zawdzięcza położeniu w centrum Polski, z czym się wiąże bardzo dobra dostępność komunikacyjna oraz dużym zasobom siły roboczej. Główną gałęzią przemysłu jest odzieżowy i włókienniczy. Poza tymi dwoma rozwinął się również spożywczy. Obecnie przechodzi restrukturyzację. Gdański Okręg Przemysłowy Obejmuje swym zasięgiem Gdańsk, Gdynię, Pruszcz Gdański, Starogard Gdański, Tczew. Jego rozwój był możliwy dzięki nadmorskiemu położeniu, co spowodowało rozwój portów oraz zasobności w siłę roboczą. Najlepiej rozwinięte gałęzie przemysłu to przede wszystkim rafineryjny i stoczniowy, a poza nimi również chemiczny, elektroniczny, elektrotechniczny. Bydgosko-Toruński Okręg Przemysłowy Najważniejszymi ośrodkami jest Bydgoszcz, Toruń, Inowrocław, Świeć. Rozwinął się w oparciu o dobre zasoby wodne, dogodnej dostępności komunikacyjnej i sile roboczej. Głównymi gałęziami przemysłu są chemiczny, maszynowy, spożywczy. Wrocławski Okręg Przemysłowy Usytuowany wokół Wrocławia. W jego skład wchodzi również Oława, Oleśnica, Jelcz-Laskowice. Powstał dzięki dużej dostępności komunikacyjnej oraz sile roboczej. Jest wyspecjalizowany w budowie maszyn i urządzeń energetycznych oraz środków transportu, ale również w przemyśle spożywczym i chemicznym. Sudecki Okręg Przemysłowy Obejmuje Wałbrzych, Jelenią Górę, Kłodzko, Nową Rude, Dzierżoniów. Podstawą jego utworzenia była lokalna baza surowcowa. Obecnie najlepiej rozwinięty w jego obrębie jest przemysł wydobywczy (o mniejszym znaczeniu niż niegdyś), włókienniczy, odzieżowy, chemiczny, mineralny. Obecnie na wielu obszarach będących niegdyś Okręgami Przemysłowymi obecnie dochodzi do ich transformacji w Specjalne Strefy Ekonomiczne. Dzieje się tak, ze względu na spadek znaczenia przemysłu, jego nierentowność. W geografii ekonomicznej ośrodkiem przemysłowym jest miejscowość (zazwyczaj miasto), w której znajduje się zakład przemysłowy. Natomiast obszary dużej koncentracji różnych gałęzi przemysłu odpowiednio ze sobą powiązanych nazywane są okręgami przemysłowymi. Okręgi przemysłowe można podzielić na: okręgi surowcowe; zrestrukturyzowane okręgi o genezie surowcowej; okręgi o innej genezie. Przeważająca część produkcji przemysłowej świata koncentruje się nadal w ukształtowanych w przeszłości wielkich okręgach przemysłowych w KWR. Okręgi te tracą jednak na znaczeniu. Ich rozwój, mimo postępujących przekształceń strukturalnych jest mało dynamiczny. W tym względzie dystansują je wyraźnie nowe centra przemysłowe skupiające gałęzie zaawansowanych technologii – high – tech , jak również szybko rozwijające się ośrodki przemysłowe w krajach nowo uprzemysłowionych. Okręgi przemysłowe, czyli wielkie koncentracje różnorodnych gałęzi przemysłu odpowiednio ze sobą powiązanych, można podzielić na: ukształtowane dzięki bogatym zasobom surowców i energii, rozwijające się dzięki dogodnemu położeniu na szlakach transportowych, koncentracji funkcji administracyjnych i naukowo – badawczych oraz dzięki dużym zasobom siły roboczej o różnorodnych kwalifikacjach i chłonnym rynku zbytu. Okręgi surowcowe skupiają wydobycie różnorodnych surowców, produkcję paliw i energii, karbochemie i chemię nieorganiczną, hutnictwo metali i przemysł metalowy oraz produkcję maszyn górniczych, urządzeń dla hutnictwa, ciężkich obrabiarek, maszyn budowlanych i różnorodnych środków transportu. W KWR przeszły one w ostatnich dziesięcioleciach poważne przeobrażenia strukturalne, polegające na spadku znaczenia kreujących je niegdyś gałęzi przemysłu ciężkiego, a zarazem na rozwoju przemysłu samochodowego, lotniczego, zbrojeniowego, precyzyjnego, elektronicznego, petrochemicznego i poligraficznego. Najważniejszymi okręgami surowcowymi są: Okręg Uralski w Rosji. Jest największym okręgiem przemysłowym w Rosji, zaliczanym do najbogatszych zagłębi surowcowych świata. W paleozoicznych kompleksach skalnych Uralu Środkowego i Uralu Południowego zalegają bogate złoża rud żelaza i metali uszlachetniających stal, miedzi, cynku, ołowiu, złota, srebra i platyny oraz złoża węgla brunatnego, soli kamiennej i soli potasowych, azbestu, boksytów i różnorodnych surowców skalnych. Baza paliwowa samego Uralu jest skromna, nie opodal znajdują się jednak wielkie złoża ropy naftowej i gazu ziemnego basenu Wołżańsko – uralskiego i rejonu Uchty oraz złoża węgla kamiennego w rejonie Workuty (Peczorskie Zagłębie Weglowe). W oparciu o miejscowe surowce i dowozone paliwa rozwinęło się na wielką skalę hutnictwo żelaza i stali (Magnitogorsk, Nizny Tagił, Czelabińsk) oraz miedzi, aluminium, magnezu, cynku, ołowiu i niklu (Orsk, Czelabińsk). Na tej bazie rozwinięto produkcje urządzeń dla górnictwa i hutnictwa, traktorów, koparek, taboru kolejowego, różnorodnego uzbrojenia, samochodów, samolotów i turbin (Czelabińsk, Niżny Tagił, Magnitogorsk, Jekatierinburg), a w oparciu o surowce chemiczne ( w tym dostarczane rurociągami – ropę i gaz ziemny) produkcję nawozów sztucznych, kwasu siarkowego i paliw płynnych (Ufa, Bieriezniki, Perm). Rynek zbytu oraz ogromne zasoby drewna w pobliskich kompleksach leśnych umożliwiły rozwój przemysłu celulozowo – papierniczego. Okręg uralski jest też, podobnie jak większość obszarów uprzemysłowionych i zurbanizowanych na świecie, skupiskiem wielu ośrodków przemysłu lekkiego i spożywczego. Kuźnieckie Zagłębie Węglowe na Syberii rozwinęło się w oparciu o zasobne złoża węgla kamiennego (koksującego i energetycznego), rudy żelaza oraz cynku i ołowiu. Jest drugim pod względem znaczenia (po Okręgu Uralskim) ośrodkiem surowcowym w Rosji. Dominuje w nim hutnictwo metali – żelaza (Nowokuźnieck, Biegowo). Rozwinęła się również karbochemia i produkcja nawozów sztucznych (Nowokuźnieck, Kamerowo), a w pobliżu kombinatów metalurgicznych – przemysł metalowy, elektromaszynowy i zbrojeniowy. Na bazie ropy naftowej dostarczanej z Niziny Zachodniosyberyjskiej rozwija się przemysł petrochemiczny, a w oparciu o wielkie zasoby drewna rosnącej w pobliżu tajgi – przemysł drzewny i celulozowo – papierniczy. Kubas integruje się z aglomeracja miejsko – przemysłową Nowosybirska, w której rozwinęło się hutnictwo żelaza i cyny, produkcja maszyn rolniczych, obrabiarek, nawozów sztucznych, obuwia i różnorodnych artykułów spożywczych. Donieckie Zagłębie Węglowe we wschodniej Ukrainie obfituje w zasoby węgla kamiennego, rtęci i soli kamiennej. W oparciu o te surowce oraz dowożone z innych rejonów Ukrainy powstały tu huty żelaza i metali nieżelaznych, przemysł chemiczny oraz ciężkie branże przemysłu elektromaszynowego. W oparciu o rozwijające się hutnictwo wykształciły się stalochłonne gałęzie przemysłu maszynowego, zwłaszcza produkcja urządzeń dla górnictwa i hutnictwa (Kramatorsk, Gorłowka), taboru kolejowego, czołgów, traktorów (Charków) oraz łożysk tocznych, obrabiarek i maszyn budowlanych. Chłonny rynek zbytu stworzył dogodne warunki do rozwoju produkcji materiałów budowlanych, paliw płynnych i środków piorących oraz przemysłu lekkiego i spożywczego. Górnośląski Okręg Przemysłowy w Polsce. Jest to typowy okręg surowcowy, zlokalizowany w zagłębiu węgla kamiennego. Dominuje tu przemysł ciężki - górnictwo węgla kamiennego, hutnictwo żelaza (Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Ruda Śląska), energetyka (Jaworzno, Łaziska Górne) i przemysł maszynowy (Sosnowiec, Katowice, Mikołów). Chłonny i skoncentrowany rynek zbytu wpłyną na rozwój przemysłu lekkiego, spożywczego i produkcji różnorodnych materiałów budowlanych. Okręg Północno-Wschodni (Fushun-Anshan) w Mandżurii powstał dzięki zasobom węgla kamiennego, ropy naftowej oraz rud żelaza i magnezytu. Jego baza surowcowa stwarza doskonałe warunki do rozwoju hutnictwa żelaza i metali niezależnych (Anshan, Benxi, Shenyang), a w konsekwencji również karbochemii, produkcji maszyn dla górnictwa i hutnictwa, obrabiarek i turbin (Sheyang, Anshan, Fushun), taboru kolejowego (Dalin) i paliw płynnych (Anshan, Dalin). Podobnie jak we wszystkich kształtujących się okręgach surowcowych, tutaj także rozwija się przemysł włókienniczy i tekstylny, bazujący na rozległym miejscowym rynku zbytu, lokalnych uprawach roślin włókienniczych i dużych zasobach kobiecej siły roboczej. Okręg Północny (Pekin-Tianjin) w Chinach dysponuje wielkimi zasobami węgla kamiennego, ropy naftowej, rud żelaza i wanadu. W oparciu o te surowce rozwija się hutnictwo żelaza i stopów metali (Pekin, Tangsham, Tianjin) oraz przetwórstwo węgla kamiennego i ropy naftowej (Pekin, Tianjin). W związku z tym okręg ten przoduje w produkcji statków (Tianjin) i samochodów osobowych (Pekin). Staje się także centrum przemysłu lekkiego, spożywczego, kosmetycznego, elektronicznego i poligraficznego. Okręg Damodar leży we wschodnich Indiach na pograniczu stanów Bengal Zachodni i Bihar dysponuje złożami węgla kamiennego, rud żelaza, miedzi i boksytów. Przy tak dogodnych warunkach stał się już centrum indyjskiej karbochemii i nawozów azotowych (Jamshedpur, Sindri), hutnictwa żelaza i stali (Jamshedpur, Asansol), a także ważnym regionem koncentracji przemysłu metalowego, obrabiarkowego i środków transportu. Okręg Minas Gerais w Brazylii rozwija się w oparciu o bogate złoża rud żelaza, cyny, uranu, boksytów i złota. Powstał tu przemysł metalurgiczny, motoryzacyjny, petrochemiczny, włókienniczy i spożywczy. Okręg ten pracuje również na potrzeby przemysłu wysokich technologii zlokalizowanego w Rio de Janeiro i Sao Paulo. Energia elektryczna potrzebna do rozwoju tego okręgu wytwarzana jest w pobliskich elektrowniach wodnych. Okręg Witwatersrand w prowincji Transwal w RPA należy do najbogatszych zagłębi surowcowych na świecie. Wydobywa się w nim węgiel kamienny, rudy żelaza, chromu, niklu, manganu, wanadu, kobaltu, miedzi, cynku i ołowiu, cyny, złoto, srebro, platynę, diamenty oraz fosforyty. W oparciu o tak bogatą bazę surowcową rozwinęło się hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, produkcja różnorodnych związków chemicznych na bazie węgla (miedzy innymi paliw płynnych), wyrobów metalowych, obrabiarek, broni, urządzeń górniczych, taboru kolejowego i samochodów oraz cementu, kwasu siarkowego i nawozów sztucznych. Głównymi ośrodkami tego największego w Afryce okręgu przemysłowego są: Johannesburg, Germiston, Springs i Krugersdorp. Okręg Shaba-Copperbelt na pograniczu Zambii i Demokratycznej Republiki Konga (dawniej Zair) posiada duże zasoby rud kobaltu, miedzi, cyny, uranu oraz złota. Z tego względu występuje w nim wyraźna dominacja hutnictwa metali nieżelaznych. Rozwinęło się ono przy dużym udziale kapitału zagranicznego i wytwarza produkty przeznaczone na eksport. W krajach wysoko rozwiniętych dawne okręgi o genezie surowcowej zostały zrestrukturyzowane i dzisiaj nie dominuje już w nich przemysł ciężki. Większy udział ma w nich przemysł wysokich technologii. Do okręgów tego typu należą: Okręg Reńsko-Westfalski w Niemczech, którego główną część stanowi Zagłębie Ruhry. Ukształtował się w miejscu wydobycia węgla kamiennego i brunatnego, rud cynku i ołowiu oraz soli kamiennej. Na bazie miejscowych surowców i dowożonych rud żelaza rozwinęło się hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych (Essen, Duisburg, Oberhausen) oraz produkcja urządzeń dla górnictwa i hutnictwa, maszyn włókienniczych, obrabiarek, taboru kolejowego i różnorodnego uzbrojenia (Essen, Dortmund, Dusseldorf, Bochum). Równocześnie rozwijała się karbochemia, przemysł sodowy i włókienniczy. Spadek popytu na węgiel, stal, produkty ciężkiej chemii i wyroby tradycyjnego przemysłu maszynowego wymusza zmiany struktury gałęziowej przemysłu w tym okręgu. Dynamicznie rozwija się więc przemysł petrochemiczny (Kolonia, Gelsenkirchen, Wesseling), farmaceutyczny (Leverkusen), fotochemiczny (Kolonia, Dusseldorf), elektrotechniczny, elektroniczny i precyzyjny (Dusseldorf, Kolonia, Essen, Monchengladbach) oraz samochodowy (Kolonia, Bochum). Jest to nadal największy okręg przemysłowy Europy. Na jego obszarze mieszka około 15 mln ludzi, a w przemyśle pracuje ok. 2 mln osób (ponad 20 % zatrudnionych w przemyśle niemieckim). Okręg Yorkshire-Humberside znajduje się w środkowej Anglii. Powstał na bazie węgla kamiennego, rud żelaza oraz cynku i ołowiu. Jest jednym z trzech wielkich okręgów angielskich ukształtowanych na bazie surowców mineralnych. W miarę wyczerpywania się miejscowych rud żelaza zaczęto je przywozić do obsługującego ten okręg portu Hull ze Szwecji, Brazylii i Kanady. Obok starych ośrodków hutniczych związanych z węglem (Sheffield) powstały wiec nowe huty w pobliżu portów (Scunthorpe). Tradycyjne gałęzie przemysłu (karbochemia, hutnictwo, przemysł metalowy, włókienniczy i odzieżowy) nie maja już dzisiaj większego znaczenia, głównie na skutek likwidacji nierentownych kopalni węgla kamiennego i znacznego wzrostu kosztów zaangażowania siły roboczej. Dominuje wytwórczość przemysłu środków transportu, precyzyjnego, elektronicznego i petrochemicznego. Głównymi centrami przemysłu tego okręgu są połączone konurbacje Leeds i Sheffield. Zagłębie Północne we Francji rozwinęło się dzięki złożom węgla kamiennego. W oparciu o węgiel kamienny rozwinęła się karbochemia i produkcja stali, zaś w oparciu o lokalne uprawy lnu – przemysł włókienniczy. W związku z rozwiniętym hutnictwem powstał przemysł metalowy, maszyn włókienniczych i urządzeń dla górnictwa. Likwidacja nierentownych kopalni węgla kamiennego zmusiła do restrukturyzacji gospodarki regionu. W miejsce tradycyjnych branż powstały nowe, reprezentowane przez zakłady wytwarzające środki transportu, podzespoły i wyroby elektroniczne, barwniki chemiczne, włókna syntetyczne i lekarstwa. Rozwiną się też przemysł petrochemiczny, poligraficzny i spożywczy. Centrum tego regionu jest Lille – Roubaix – Tourcoing Okręg Północno-Wschodni obejmuje atlantyckie wybrzeże USA i region Appalachów. Występują w nim w dużym stopniu już wyeksploatowane złoża węgla kamiennego, rud żelaza, manganu oraz cynku i ołowiu. Tradycyjne hutnictwo żelaza zlokalizowane było głównie w rejonie Pittsburgha oraz w portach wschodniego wybrzeża. Na bazie surowców mineralnych i hutnictwa żelaza rozwinął się przemysł metalowy, stoczniowy, zbrojeniowy i chemiczny. Obecnie jednak przeważa w tym okręgu produkcja przemysłu wysokich technologii. Głównymi ośrodkami przemysłowymi są Pittsburgh, Nowy Jork, Filadelfia, Boston i Baltimore. Okręg Przyjeziorny w USA wytworzył się na bazie rud żelaza i miedzi. Rozwinięte hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych traci na znaczeniu, natomiast zwiększa się rola przemysłu petrochemicznego, elektronicznego, poligraficznego i drzewno-papierniczego. Duży jest też udział przemysłu środków transportu i spożywczego. Najważniejszymi ośrodkami przemysłowymi są Chicago, Detroit, Cleveland i Toledo. Na świecie istnieją także okręgi przemysłowe nie związane bezpośrednio z bazą surowcową. Rozwijają się w nich przede wszystkim energo- i materiałooszczędne gałęzie przemysłu. Tego typu okręgi przemysłowe powstają najczęściej w wielkich metropoliach. Przykładami mogą być: w Europie - Paryż, Londyn, Berlin, Monachium, Hamburg, Rotterdam, Mediolan, Madryt, Moskwa, Warszawa, Budapeszt; w Azji - Keihin (Tokio, Jokohama, Chiba), Hanshin (Osaka, Kobe, Kioto), Chukyo (Nagoja, Toyota), Seul, Singapur, Kuala Lumpur, Bombaj, Kalkuta, Dżakarta; w Ameryce Północnej - Los Angeles, San Francisco, Nowy Orlean, Meksyk; w Ameryce Południowej - Rio de Janeiro, Sao Paulo, Buenos Aires; w Afryce - Kair, Lagos; w Australii - Sydney i Melbourne.

okręgi przemysłowe w polsce na mapie